Çocuklarda Şaşılık

Şaşılık her yaştan bireyde görülebilen, dikkate alınması gereken bir göz sağlığı problemidir. İki göz arasındaki paralelliğin bozulması ile gözlemlenen bir rahatsızlıktır. Farklı sebeplerden kaynaklanabilen şaşılık yenidoğan bir bebekte dahi görülebilir.

Bebeklerde ilk 3 ay ara ara olan hafif şaşılık normal karşılanırken 6.aya kadar geçmemesi halinde şaşılığın gerçek şaşılık olduğu ve kalıcı olduğu anlaşılır. Bebeklerde ve çocuklarda şaşılık ileri yaşlarda göz tembelliğine ve beraberinde görme kaybı yaratma riskini sahip olduğundan müdahale edilmesi gereken bir durumdur.

Çocuğun göz kayması derecesine göre gözlük tedavilerine başlanabilir veya cerrahi müdahalelere başvurulabilir. Çocuklarda şaşılık gelişmesinin altında çeşitli nedenler yer alır. Tedavi planlamasından önce şaşılığın hangi sebepten kaynaklı olabileceği araştırılmalıdır. Ardından tedavi planlaması yapılarak şaşılığın tedavisi sağlanmalıdır.

Çocuklarda Göz Kayması Neden Olur?

Şaşılık temelinde çeşitli nedenler bulunabilir. Çocukluk döneminde gelişen şaşılığın en büyük nedenlerinden biri genetik faktörlerdir. Anne veya babada göz kayması problemi olması halinde bebekte de şaşılık gelişmesi beklenen bir tablodur. Genetik faktörlerin yanı sıra şaşılığın nedenleri arasında aşağıdaki başlıklar da yer alabilir.

• • Hamilelik döneminde annenin geçirdiği hastalık
  • Zor bir doğum ile bebeğin dünyaya gelmesi
  • Doğum sırasında veya sonrasında bebeğin başında veya gözünde gelişen bir travma
  • Bebeğin yüksek ateşli bir hastalık geçirmesi
  • Yüksek dereceli bir görme rahatsızlığına sahip olunması
  • Çocukluk döneminde katarakt gelişmesi
  • Gözde veya kafa içinde oluşmuş kitleler

Çocuklarda Şaşılık Belirtisi

Şaşılık belirtisi olarak ilk aklan gelen belirti gözlerden birinde veya her ikisinde gelişen kaymadır. Şaşılığın temel belirtisi göz kayması olurken aşağıda sıralanan belirtiler de şaşılığın habercisi olabilir. Aşağıdaki belirtileri gözlemleyen aileler mutlaka bir çocuk göz hastalıkları uzmanına danışmalıdır.

• Işıklı ortamlarda bir gözü kısma ihtiyacı duyulması
• Fotoğraflarda gözlemlenen normalde kırmızı göz yansımasının sarı hale dönüşmesi
• Bir şeye odaklanıldığında başın belirli bir yöne doğru çevrilmesi veya yatırılması
• Yürürken dengesizlik meydana gelmesi ve sebepsiz düşme

Çocuklarda şaşılık belirtileri gözler arasındaki paralelliğin gözle görülür şekilde değişmesi durumuna gelene kadar ebeveynler tarafından fark edilmeyebilir. Bundan dolayı çocuğu, 6.ay, 1 yaş, 3.5 yaş ve 6.yaşında rutin göz muayenesine götürmek erken şaşılık teşhisi için son derece önemlidir.

Çocuklarda Göz Kayması Muayenesi

Çocuklarda rutin göz muayenesi son derece önemlidir. Rutin göz muayenesi sırasında doktor, şaşılığa yönelik küçük bulguları fark edilebilir. Rutin muayene dönemi haricinde şaşılık belirtisi olabilecek davranışların gözlemlenmesi halinde de mutlaka çocuk göz hastalıkları uzmanına danışılmalıdır.

Çocuklarda göz muayenesi sırasında öncelikle çocuğun genel sağlık geçmişine yönelik anamnez formu doldurulur. Şaşılık şüphesine yönelik detaylı muayene gerçekleştirilmesi gerektiği durumlarda damlalı muayene gerçekleştirilir. Her iki göze damla damlatılması ardından mercekli muayene araçları ile göz yakından incelenir.

Göz doktoru yapacağı rutin muayenede şaşılığı kolay bir şekilde tespit edebilir. Ancak kesin bir tanıya ihtiyaç duyulması halinde bebeklik döneminden büyük çocuklar için şaşılığa yönelik görme testleri uygulanır. Tanının konulması ve altında yatan nedeninin belirlenmesi ardından tedavi planlaması yapılır.

Göz Kayması Çocuğumun Psikolojisini Bozar Mı?

Göz kaymasının ilerlemesi ile gözler arasındaki paralellik gözle görülür bir şekilde kaybolur. Bu durum görme problemleri açığa çıkardığı kadar estetik bir kaygı da yaratır. Özellikle çocukluk döneminde çocuk, arkadaşları tarafından göz yapısına yönelik kötü şakalara maruz kalabilir. Hem arkadaşlarından aldığı tepkiler hem de ayna karşısında estetik kusur olarak görebileceği şaşı göz yapısı psikolojisini olumsuz yönde etkileyebilir.

Çocuklarda Şaşılık Tedavi Seçenekleri

Çocuklarda şaşılık tedavisi şaşılığın evresi ve beraberinde göz tembelliği gibi bir görme probleminin daha olmasına bağlı şekillenir. Şaşılık zamanla düzelmeyen bir sağlık problemi olduğundan mutlaka tedavi sağlanarak şaşılığı geçmesi veya ilerlemesinin durdurulması gerekir.

Çocukluk döneminde erken teşhis gerçekleşmesi halinde gözlük tedavisi ile tedavi sağlanabilir. Göz tembelliği olması halinde gözlük ile göz kapama ve göz egzersizleri de uygulanabilir. Gözlük tedavisinin yeterli olmaması veya beklenen yanıtın alınmaması halinde ise şaşılık ameliyatına başvurulur.

Çocuklarda Şaşılık Ameliyatı

Çocuklarda şaşılık ameliyatı yaygın bir tedavi şeklidir. Bebeklik döneminden itibaren çocukluk çağının her döneminde uygulanabilir. Şaşılık ameliyatı genel anestezi altında uygulanan genellikle 1 saat içinde tamamlanan bir ameliyattır.

Gözde herhangi bir kesi açılmadan mikro cerrahi yöntemleri ile gerçekleştirilir. Ameliyat sırasında göz kaslarına, gerekli durumlarda göz kapaklarına müdahale edilir. Gözde bir kitle tespit edilmesi halinde ise kitle alınabilir.

Ameliyat ardından hasta genellikle aynı gün içerisinde taburcu edilir. Ameliyattan sonra gelen bir gün göz bandaj ile kapalı olur ve ertesi gün açılır. Doktorunuzun önereceği damlalar ile göz kuruluğu veya batma gibi şikayetlerin önüne geçilir. Kesi açılmadan yapılmasına bağlı olarak ameliyat ardından herhangi bir pansumana ihtiyaç duyulmaz. Çocukta psikolojik bir travma geliştirmeden uygulanabilen bir ameliyattır ve şaşılığa getirilebilecek kesin çözüm niteliği taşır.

Çocuklarda Göz Kayması Tedavi Edilmezse İleride Hangi Sorunlar Ortaya Çıkar?

Çocuklarda göz kaymasının tedavi edilmemesi ile paralellik arasında ciddi bozukluklar gelişebilir ve beraberinde göz tembelliği gelişir. Göz tembelliği ilerleyebilen ve ileri derecelerinde görme duyusunun tamamı ile kaybedilmesine neden olabilecek bir hastalıktır. Olumsuz senaryoların önüne geçilmesi adına göz kayması mutlaka tedavi edilmelidir.

Göz Tembelliği Nedir? Nasıl Tedavi Edilir?

Göz tembelliği bir diğer adıyla ambliyopi, beyindeki görme merkezinin yeteri kadar gelişememesine bağlı açığa çıkar. Beyindeki görme merkezleri, gözlerden gelen sinyalleri kavraması ile gelişir. Gözlerden gelen sinyalleri sekteye uğratan veya bozan durumlar göz tembelliği gelişimine neden olabilir. Doğumsal ileri dereceli katarakt, hipermetropi, miyopi, astigmat veya şaşılığa bağlı gelişebilir. Görme merkezlerinin yeteri kadar gelişmemesi halinde ileriki dönemlerde göz tembelliği yerini körlüğe bırakabilir. Bundan dolayı erken teşhis ve tedavi göz tembelliğinde son derece önemlidir.

Göz tembelliği tedavisi 10 yaş öncesinde yapılması ve tamamlanması gereken bir tedavi prosedürüne sahiptir. Aksi takdirde ileri yaşlarda göz tembelliğine müdahale edilemez. Göz tembelliğinin şaşılığa bağlı gelişmesi halinde öncelikli olarak gözlük tedavisi uygulanır. Tedaviden gerekli geri dönüşün alınmaması halinde şaşılık ameliyatına başvurulur.

Göz tembelliğinin temelinde diğer görme problemlerinin yer alması halinde ise çocuğun göz bozukluğuna uygun gözlük tedavisine başlanır. Gözlüğün düzenli ve doğru derecelerde kullanılması tedavi başarısını direkt olarak etkiler. Doktorun önerileri doğrultusunda tedavi sürecini takip etmek ve gözlüğü önerilen şekilde kullanmak göz tembelliği tedavisinin temel noktasıdır.

Sıkça Sorulan Sorular (S.S.S)

Instagram’da bizi takip etmek için tıklayınız.